Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου

Το Φεστιβάλ της Δράμας τα τελευταία τρία χρόνια δίνει βήμα στους σκηνοθέτες που παρουσιάζουν τις ταινίες τους για να εκφράσουν τις σκέψεις τους, τις αγωνίες τους και τους προβληματισμούς τους τόσο για τη διαδικασία της δημιουργίας της ταινίας τους με την οποία συμμετέχουν, όσο και γενικότερα για τη δουλειά τους μέσα στον κινηματογραφικό χώρο. Τη συζήτηση συντονίζει καθημερινά ο κριτικός κινηματογράφου Κώστας Κωνσταντινίδης, ο οποίος συμμετείχε και στην προκριματική επιτροπή για τη διαλογή των ταινιών, έχοντας έτσι μια γενική άποψη για τη θεματολογία όλων των συμμετοχών.

Αρχή παρουσίασης των σκηνοθετών και της δουλειάς τους (Πληροφοριακό, Διαγωνιστικό Σπουδαστικό, Εθνικό και Διεθνές Διαγωνιστικό) σήμερα Τρίτη, στο αίθριο των γραφείων του Φεστιβάλ. Τη συζήτηση άνοιξε ο συντονιστής παραθέτοντας ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία για το φετινό Φεστιβάλ: Το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών είναι 1/5, στα εθνικά τμήματα είχαμε συνολικά 72 σκηνοθέτες από τους οποίους οι 47 ήταν άντρες το 59,68% και 25 γυναίκες με 40,32%. Το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών και φτάνει το 100% στο τμήμα ‘Έλληνες του Κόσμου’ γιατί είναι μόνο δύο γυναίκες σε δύο ταινίες που διαγωνίζονται κι έτσι καλύπτουν το 100%. Είναι αξιοσημείωτο ότι από τους 72 σκηνοθέτες που συμμετέχουν έχουμε φέτος το μεγαλύτερο ποσοστό (46%) πρωτοεμφανίζομενων σκηνοθετών. Σε αυτόν τον αριθμό περιλαμβάνονται και οι ταινίες στις οποίες συμμετέχουν δύο σκηνοθέτες.

Η συζήτηση αρχικά εστιάστηκε στη φετινή θεματολογία των ταινιών που κινήθηκε μαζικά γύρω από τα φιλμικά επαγγέλματα κατώτερης τάξης και γύρω από το μεταναστευτικό πρόβλημα. Ενδιαφέρον ωστόσο παρουσίασε η συζήτησή στην εξέλιξή της, αφού επιχειρήθηκε να αναλυθεί πώς και κάτω από ποιες συνθήκες η ελληνική κινηματογραφία αλλάζει θεματικά και φεύγει από τα στενά πλαίσια της συναισθηματικής μοναξιάς του εκάστοτε δημιουργού, προσεγγίζοντας κοινωνικά προβλήματα. Οι σκηνοθέτες Δημήτρης Γεράρδης, Φώτης Σκουρλέτης, και Ζαφείρης Χαϊτίδης στάθηκαν στην άποψη ότι οι σκηνοθέτες με το άνοιγμα της αγοράς βλέπουν πολλές ταινίες, ανοίγουν ένα παράθυρο στον κόσμο έχοντας μια άμεση πληροφόρηση και πλουτίζουν τη θεματολογία τους, καθώς επίσης και στο ότι η μεγάλη γενικότερη πληροφόρηση που δέχονται μέσω του διαδικτύου και των άλλων μέσων ανοίγει τους θεματικούς ορίζοντες τους. Ο Αλέξανδρος Κακανιάρης πρόσθεσε ότι οι μικρομηκάδες έχουν επηρεαστεί και από τη θεματολογία των ταινιών μεγάλου μήκους. Κατά την άποψη του Θεόφιλου Παπαστυλιανού ο Έλληνας σκηνοθέτης εμπνέεται και επηρεάζεται από την ελληνική πραγματικότητα της αιφνιδιαστικής και μαζικής μετανάστευσης από χώρες φτωχές ή και λεηλατημένες από πολέμους. Η Λυδία Κώνστα επεχείρησε να δώσει μία διαφορετική διάσταση στο θέμα και ανέφερε ότι οι καλλιτέχνες τα προηγούμενα χρόνια απέφευγαν να πολιτικοποιηθούν και να προβάλλουν θέματα που παραδοσιακά ήταν ταυτισμένα με κομματικές θέσεις.

Το δεύτερο σημαντικό ζήτημα που τέθηκε σε ανοικτό διάλογο από τον Κώστα Κωνσταντινίδη είναι η το γεγονός ότι στην Ελλάδα οι δημιουργοί αποφεύγουν συστηματικά τη χρήση διασκευών μυθιστορημάτων ενώ ταυτόχρονα έχουν την τάση να συγκεντρώνουν –και επομένως να περιορίζουν- στο πρόσωπό τους και την ιδιότητα του σεναριογράφου. Ο Φώτης Σκουρλέτης πιστεύει πως η ταινία μικρού μήκους είναι πιο αυθόρμητη έκφραση συγκριτικά με την ταινία μεγάλου μήκους οπότε και ο σκηνοθέτης - δημιουργός θέλει να περάσει μέσα από τη δουλειά του αυτό ακριβώς που ο ίδιος θέλει να εκφράσει και δεν το βρίσκει σε κάποιο λογοτεχνικό κείμενο ή σε κάποιο σενάριο. Ο Γιώργος Κανάνης, συγγραφέας ο ίδιος, πιστεύει ότι λόγω των σπουδών του και της συγγραφικής του ιδιότητας μπορεί να διαπραγματευτεί μόνος του το σενάριο των ταινιών του. Η Λυδία Κώνστα κάνοντας μία αυτοκριτική, διαπιστώνει ότι ο σκηνοθέτης στην προσπάθειά του να εκφράσει αυτό ακριβώς που θέλει κινείται αλαζονικά πιστεύοντας ότι ο ίδιος μπορεί να αποδώσει καλύτερα από οποιοδήποτε σεναριογράφο την ιδέα του. Πολλοί από τους παρευρισκόμενους σκηνοθέτες εξέφρασαν επίσης την αγωνία των νέων δημιουργών για την εξεύρεση οικονομικών πόρων με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν χρήματα τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν για την πληρωμή και ενός σεναριογράφου.

Στον αντίποδα των λεγομένων των σκηνοθετών ο σεναριογράφος, σκηνοθέτης και συγγραφέας Στάθης Βαλούκος ανέπτυξε τη διαπίστωσή του ότι τα σενάρια στις ταινίες μικρού μήκους υστερούν στην ανάπτυξη της δραματουργίας με αποτέλεσμα οι ήρωες να μην είναι ολοκληρωμένοι. Συνεπώς απαιτείται η συνεργασία του σκηνοθέτη με τον σεναριογράφο και θα έπρεπε κάποια στιγμή να διαχωριστεί ο διττός ρόλος που αναλαμβάνουν οι κινηματογραφιστές ειδικά στις ταινίες μικρού μήκους γιατί υπάρχουν αρκετοί σεναριογράφοι και καλά σενάρια που θα μπορούσαν να μεταφερθούν στην οθόνη. Πιστεύει επίσης, ότι ο προβληματισμός σχετικά με την αμοιβή των σεναριογράφων στις ταινίες μικρού μήκους όπου οι χρηματοδοτήσεις είναι δύσκολες έως και ανέφικτες, δεν είναι βάσιμη, αφού υπάρχουν σεναριογράφοι που θα έδιναν τα σενάριά τους ακόμη και χωρίς αμοιβή για να γίνουν ταινίες μικρού μήκους. Θα έπρεπε οι σκηνοθέτες μέσα από τις παρέες τους να τους ανακαλύψουν και να συνεργαστούν.