Το στρώμα της καταστροφής" του Κώστα Βρεττάκου.
Το στρώμα της καταστροφής
Σεν. Σκην: Κώστας Βρεττάκος.
Παραγωγή: Στέφι Φίλμ. Φωτογραφία: Σταύρος Χασάπης, Κώστας Νάστος, Τάκης Ζερβουλάκος. Μοντάζ: Σούλα Δρακοπούλου, Πάνος Παπακυριακόπουλος (χρώμα, 16 χιλ. 35')
Στην ταινία του Βρεττάκου ή ιστορική μνήμη ανασύρεται από το προσωκρατικό "μη όν", μας αποκαλύπτεται και παλινδρομεί. Η ιστορική μνήμη μένει μαζί μας για λίγο και σε στιγμές απόγνωσης υποχωρεί για να μας δώσει την υπόσχεση ότι θα ξαναγυρίσει στο μακρινό μέλλον.
Το σύγχρονο Κάλλιο πρόκειται να σκεπαστεί από τα νερά της τεχνητής λίμνης του Μόρνου. Το έργο θα εξοικονομήσει νερό στην τερατική πρωτεύουσα για δυο δεκαετίες τουλάχιστο. Το 1977 ή αρχαιολογική υπηρεσία αρχίζει ανασκαφές στην περιοχή, ανακαλύπτονται τα θεμέλια της αρχαίας Καλλίπολης. Η αποκάλυψη όμως δεν ολοκληρώνεται ποτέ γιατί το φράγμα κλείνει και το νερό κατακλύζει το σύγχρονο χωριό πού έχει στο μεταξύ απαλλοτριωθεί καθώς και τα 35 ερείπια της αρχαίας πόλης. Ο αστός της πρωτεύουσας ανταλλάσσει το ιστορικό παρελθόν του με την υπόσχεση ενός υγρού μέλλοντος.
Από το χώμα ανασύρεται η χαμένη μας μνήμη. Η αποκάλυψη του παρελθόντος είναι η ιστορική δικαίωση του παρόντος- το κινηματογραφικό εύρημα γοητεύει. Τα αρχαιολογικά ευρήματα συγκινούν και γοητεύουν. Η επιστροφή της ύλης στην ανυπαρξία, η απώλεια της μνήμης, προκαλεί την αιμορραγία μας και μαζί μας λυτρώνει.
Ο Βρεττάκος, λοξοδρομώντας σε παράπλευρες εικόνες εγγράφει την αμηχανία του να παρέμβει για να αποτρέψει την αναχώρηση / απουσία της μνήμης πού μόλις κατακτήθηκε. Τα πλάνα πριν από την ανακάλυψη της αρχαίας πόλης και μετά την εξαφάνιση της κάτω από τα νερά, αργούν να μας εισάγουν στην ουσία και μετά διστάζουν να κλείσουν το μύθο- τα πλάνα φλυαρούν.
Στην ηχητική μπάντα ο Βρεττάκος αισθάνεται ότι πρέπει να δώσει εξηγήσεις, ότι δεν φταίει ούτε αυτός ούτε το κινηματογραφικό συνεργείο για το Στρώμα της Καταστροφής. Ο Βρεττάκος νιώθει ένοχος. Η κινηματογραφική μηχανή λήψης δεν μπορεί να επέμβει - η κάμερα είναι το μοναδικό παθητικό στοιχείο στην ταινία (οι χωρικοί σκάβουν όλη την ήμερα στα ερείπια, οι αρχαιολόγοι σκάβουν, το νερό ανεβαίνει- όλοι οι φορείς δράσης στη δραματουργία της ταινίας οδηγούν προς κάποια μορφή τελείωσης. Η κάμερα αποτυπώνει την κίνηση, την μετατρέπει σε εικόνα και την παγώνει. Ο Βρεττάκος καταγράφει την αμηχανία και τις ενοχές του στο πληθωρικό και απλοϊκό σχόλιο.
Τελειώνοντας η ταινία αισθάνθηκα ήσυχος. Η παλιά πόλη με τ' αγάλματα, τα θαυμάσια ψηφιδωτά, το θέατρο και τα τείχη της βρίσκεται σωστά προφυλαγμένη κάτω από τα νερά. Η μνήμη επέστρεψε στην αρχέγονη μήτρα του ανθρώπου. Το νερό θα προφυλάξει την αμφίβια πόλη. Άλλες γενιές, πολύ μακριά στο μέλλον, θα έρθουν και θα την ανασύρουν.
Το ντοκιμαντέρ του Βρεττάκου είναι μια εισαγωγή σε ταινία επιστημονικής φαντασίας πού το σενάριο της δεν έχει ακόμα παιχτεί.
Σεν. Σκην: Κώστας Βρεττάκος.
Παραγωγή: Στέφι Φίλμ. Φωτογραφία: Σταύρος Χασάπης, Κώστας Νάστος, Τάκης Ζερβουλάκος. Μοντάζ: Σούλα Δρακοπούλου, Πάνος Παπακυριακόπουλος (χρώμα, 16 χιλ. 35')
Στην ταινία του Βρεττάκου ή ιστορική μνήμη ανασύρεται από το προσωκρατικό "μη όν", μας αποκαλύπτεται και παλινδρομεί. Η ιστορική μνήμη μένει μαζί μας για λίγο και σε στιγμές απόγνωσης υποχωρεί για να μας δώσει την υπόσχεση ότι θα ξαναγυρίσει στο μακρινό μέλλον.
Το σύγχρονο Κάλλιο πρόκειται να σκεπαστεί από τα νερά της τεχνητής λίμνης του Μόρνου. Το έργο θα εξοικονομήσει νερό στην τερατική πρωτεύουσα για δυο δεκαετίες τουλάχιστο. Το 1977 ή αρχαιολογική υπηρεσία αρχίζει ανασκαφές στην περιοχή, ανακαλύπτονται τα θεμέλια της αρχαίας Καλλίπολης. Η αποκάλυψη όμως δεν ολοκληρώνεται ποτέ γιατί το φράγμα κλείνει και το νερό κατακλύζει το σύγχρονο χωριό πού έχει στο μεταξύ απαλλοτριωθεί καθώς και τα 35 ερείπια της αρχαίας πόλης. Ο αστός της πρωτεύουσας ανταλλάσσει το ιστορικό παρελθόν του με την υπόσχεση ενός υγρού μέλλοντος.
Από το χώμα ανασύρεται η χαμένη μας μνήμη. Η αποκάλυψη του παρελθόντος είναι η ιστορική δικαίωση του παρόντος- το κινηματογραφικό εύρημα γοητεύει. Τα αρχαιολογικά ευρήματα συγκινούν και γοητεύουν. Η επιστροφή της ύλης στην ανυπαρξία, η απώλεια της μνήμης, προκαλεί την αιμορραγία μας και μαζί μας λυτρώνει.
Ο Βρεττάκος, λοξοδρομώντας σε παράπλευρες εικόνες εγγράφει την αμηχανία του να παρέμβει για να αποτρέψει την αναχώρηση / απουσία της μνήμης πού μόλις κατακτήθηκε. Τα πλάνα πριν από την ανακάλυψη της αρχαίας πόλης και μετά την εξαφάνιση της κάτω από τα νερά, αργούν να μας εισάγουν στην ουσία και μετά διστάζουν να κλείσουν το μύθο- τα πλάνα φλυαρούν.
Στην ηχητική μπάντα ο Βρεττάκος αισθάνεται ότι πρέπει να δώσει εξηγήσεις, ότι δεν φταίει ούτε αυτός ούτε το κινηματογραφικό συνεργείο για το Στρώμα της Καταστροφής. Ο Βρεττάκος νιώθει ένοχος. Η κινηματογραφική μηχανή λήψης δεν μπορεί να επέμβει - η κάμερα είναι το μοναδικό παθητικό στοιχείο στην ταινία (οι χωρικοί σκάβουν όλη την ήμερα στα ερείπια, οι αρχαιολόγοι σκάβουν, το νερό ανεβαίνει- όλοι οι φορείς δράσης στη δραματουργία της ταινίας οδηγούν προς κάποια μορφή τελείωσης. Η κάμερα αποτυπώνει την κίνηση, την μετατρέπει σε εικόνα και την παγώνει. Ο Βρεττάκος καταγράφει την αμηχανία και τις ενοχές του στο πληθωρικό και απλοϊκό σχόλιο.
Τελειώνοντας η ταινία αισθάνθηκα ήσυχος. Η παλιά πόλη με τ' αγάλματα, τα θαυμάσια ψηφιδωτά, το θέατρο και τα τείχη της βρίσκεται σωστά προφυλαγμένη κάτω από τα νερά. Η μνήμη επέστρεψε στην αρχέγονη μήτρα του ανθρώπου. Το νερό θα προφυλάξει την αμφίβια πόλη. Άλλες γενιές, πολύ μακριά στο μέλλον, θα έρθουν και θα την ανασύρουν.
Το ντοκιμαντέρ του Βρεττάκου είναι μια εισαγωγή σε ταινία επιστημονικής φαντασίας πού το σενάριο της δεν έχει ακόμα παιχτεί.