22ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΔΡΑΜΑΣ (β' ΜΕΡΟΣ)

Σπουδαστικές και Πληροφοριακό

Στο περασμένο τεύχος είχαμε υποσχεθεί ότι θα συμπληρώναμε την περιδιάβαση μας στη φετινή δραμινή διοργάνωση με αναφορά στις σπουδαστικές ταινίες και τις ταινίες του πληροφοριακού τμήματος. Το ευχάριστο είναι ότι και στις δυο αυτές περιοχές υπήρξε ενδιαφέρον υλικό. Ειδικότερα, οι ταινίες των σπουδαστών του εσωτερικού διέθεταν συχνά ένα επίπεδο το οποίο όριζαν (ανεξάρτητα από ταλέντο) η διαφαινόμενη γνώση του αντικειμένου και η προσπάθεια να αφηγηθούν μια ιστορία που να μπορεί να μετατραπεί σε αποδεκτό κινηματογραφικό αποτέλεσμα. Δεν βλάπτει να ξαναλέγεται: στον κινηματογράφο, το ταλέντο από μόνο του δεν αρκεί. Τα χρόνια των πιονιέρων σκηνοθετών τελείωσαν.

του Δημήτρη Χαρίτου

Επειδή για χρόνια περίσσεψε η (δικαιολογημένη) γκρίνια για την συχνά άθλια εικόνα των ημεδαπών σπουδαστικών ταινιών, να πούμε ότι φέτος παρακολουθήσαμε μία από τις καλύτερες -αν όχι την καλύτερη- χρονιές του δραμινού φεστιβάλ. Εγχώριες και σχολών του εξωτερικού σπουδαστικές ταινίες «συναγωνίσθηκαν» πολλές από τις ταινίες του κύριου διαγωνιστικού τμήματος. Ακόμα ένα επιχείρημα -τώρα μάλιστα με την επερχόμενη «θύελλα» αλλαγής του εκπαιδευτικού συστήματος!- που θα δικαιολογούσε τη συγχώνευση των δύο τμημάτων. Δεκατέσσερις ταινίες, λοιπόν, σπουδαστικές - και από σύμπτωση, επτά «ντόπιες» και επτά από σχολές του εξωτερικού. Με απόσταση από τις υπόλοιπες δεκατρείς, η ασπρόμαυρη ταινία του Ανέστη Χαραλαμπίδη Μη σας ξεφύγει ο δολοφόνος. Γεννημένος στην Αγία Πετρούπολη και σπουδαγμένος στο Πανρωσικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου, «τίναξε στον αέρα» τη δραμινή αίθουσα με την πυρετικού ρυθμού, νεύρου και σαρκασμού απεικόνιση της αχαλίνωτα ελευθεριάζουσας σύγχρονης ζωής στη Ρωσία. Η καταδίωξη ενός δολοφόνου από άλλους συνομοταξίτες του αλλά και από την αστυνομία, όπου στόχοι και μέθοδοι δεν διαφέρουν. Γι' αυτό και... η σουρεαλιστικοί κατάληξη υποδηλώνει τον καθολικό των πάντων σουρεαλισμό. Αναμφισβήτητο ταλέντο ο... νεοφερμένος. Από κοντά και ο Νίκος Λερός με την... «αγγλική» φίνα κωμωδία The car is fine. Η καλή μέρα από το σενάριο φαίνεται. Και στην ταινία του Λερού φάνηκε σ' όλο το μεγαλείο του. Ιδέα, χιούμορ, χειρισμός, απολαυστικά. Εντυπωσιακός ο κινηματογραφικός χειρισμός των χώρων και οι σκηνοθετικές ιδέες του Σπύρου Διαμαντή στις Αψίδες του, αλλά -επιεικώς- ενοχλητικό εύρημα ο θάνατος παιδιού, δίκην ποντικού σε παγίδα. Τόσο η Σβούρα του Άρη Μπαφαλούκα, όσο και Ο Ντάνι Μάιλς φεύγει από το σπίτι του του Βαρδή Μαρινάκη διέθεταν, θα 'λεγε κανείς, μια κοινή υφολογική συγγένεια -ίσως η αγγλική σπουδαστική επίδραση- ενός χαλαρού, άνευρου, ποιητικίζοντος ρυθμού, παρά την άψογη κατασκευή. Αλλά μόνο κατασκευή, δίχως αυτό να σημαίνει ότι είναι λίγο. Γι' αυτό και χαρήκαμε την πληθωρική ελληνικότητα που διέθεταν τα Κουκιά της σπουδαγμένης στο Οχάιο Κωνσταντίας Κονταξή. Βέβαια, έπειτα από μερικά χρόνια, θα δει μόνη της τα -συγγνωστά- λάθη της ταινίας της. Κουκιά μετρημένα η καλή δουλειά. Χαριτωμένο το Day out της Χριστίνας Ιωακειμίδη.
Οι νέοι σκηνοθέτες που «διδάχτηκαν» κινηματογράφο στις ελληνικές σχολές κέρδισαν τη συμπάθεια μας γιατί η δουλειά τους «ανάσαινε» ελληνικά. Μ' όλα τους τα τρωτά, χαρήκαμε τη γλώσσα μας, χαρήκαμε τους δικούς μας χώρους, τους δικούς μας ερμηνευτές. Απολαύσαμε τη δουλειά του Δημήτρη Πρίφτη Λες και τρώγαμε στην Πομπηία με μιαν έξοχη Βάνα Ραπότα, τη στρωτή αφήγηση και τη συγκίνηση της ταινίας του Παναγιώτη Φαφούτη Η ζωή είναι βραχεία και τον, έστω υπερβολικό, νευρωτισμό του Νίκου Γεωργάκη, που εντούτοις δικαίωνε το νεύρο της ταινίας της Όλγας Πανοπούλου Βγαλμένο απ' τη ζωή. Μας εντυπωσίασε η προσπάθεια αποτύπωσης υπαρξιακών αναζητήσεων στο Κρικάλεφ του Βασίλη Γιάτσεφ. Καλές οι αφαιρετικές ιδέες και η προσπάθεια πειραματικής «γραφής», αλλά για κάνα δυο γενιές πιο πίσω. Ματαιόδοξος και επιδεικτικός ο σχοινοτενής τίτλος της ταινίας του Ανάσταση Πατσιλινάκου: Το ιαπωνικό συμβολόγραμμα για τον φθόγγο «Α»,., κ.λπ., κ.λπ.
Είναι μέσα στο φυσιολογικά προσδοκώμενο, κάποιες ταινίες που διαγωνίσθηκαν να «πέρασαν» με επιεική κριτήρια, όπως και κάποιες του πληροφοριακού να «έμειναν» με αυστηρότερα κριτήρια. Όλα αυτά στην παραδεκτά υποκειμενική αίσθηση που δικαιολογεί ένα συμβατικό συν-πλην. Αλλά να «καταδικάζεις» την Παταγωνία του Ηλία Γιαννακάκη και το θα ταΐσεις το ψάρι μου; του Πιέρρου Ανδρακάκου στο Πληροφοριακό, μόνο ομαδική νάρκωση την ώρα της πρόκρισης το δικαιολογεί. Έξοχο ψυχογράφημα, εντυπωσιακά γυρισμένο το πρώτο, σπαρταριστή στην συναισθηματική αμηχανία της κωμωδία η δεύτερη. Πολύ κοντά τους και το Πόθοι στην καυτή άμμο της Καλλιόπης Λεγάκη. Αξιοπρόσεκτα, σκηνοθετικά στοιχεία είχε και το Κύκνειο άσμα του Νικ. Σπανού, έστω και αν θεματικά θύμιζε το ανάλογο του Βέγγου στο Όλα είναι δρόμος.