«Εν αρχή η τάση φυγής από την ψυχοφθόρα καθημερινότητα μας. Έπειτα, η επιθυμία για μέθεξη με άλλους πολιτισμικούς κώδικες…», εξηγεί ο σκηνοθέτης και φωτογράφος Κώστας Ζυρίνης, στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του «Το πέρασμα του Κόνδορα». Μια τάση φυγής που τον οδήγησε να ταξιδέψει σε περισσότερες από σαράντα χώρες, να αποτυπώσει αμέτρητες εικόνες με τον φακό του και να επιχειρήσει την καταγραφή της εμπειρίας του αυτής για να την μοιραστεί στη συνέχεια μαζί μας.

Φέτος, ο Κώστας Ζυρίνης έχει την τιμητική του στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, καθώς το μεσημέρι της Τρίτης εγκαινιάσθηκε η φωτογραφική του έκθεση με τίτλο «Παιδικές Φατσούλες από τον Τρίτο Κόσμο» και παράλληλα παρουσιάσθηκε το βιβλίο του. Επίσης, είναι μέλος της κριτικής επιτροπής στο ελληνικό διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ.

Στα εγκαίνια της έκθεσης, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Αντώνης Παπαδόπουλος, ανέφερε πως οι «Παιδικές Φατσούλες από τον Τρίτο Κόσμο», συνάδουν και με την προβολή της ταινίας «All the invisible children» στην Τελετή Έναρξης που είχε πάλι θέμα τα παιδιά, «όπου βέβαια εκεί η εικόνα ήταν πιο σκληρή αφού προβάλλονται παιδιά που αγωνίζονται να επιβιώσουν κάτω από αντίξοες συνθήκες. Αλλά και εδώ διαφαίνεται πίσω από το πορτρέτο και η δραματικότητα και η πείνα και η έλλειψη», όπως διευκρίνισε.

Ο Κώστας Ζυρίνης μέσα από τα πολυάριθμα ταξίδια του αποτύπωσε χιλιάδες παιδικά πρόσωπα, κυρίως σε χώρες της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και της Νοτιοανατολικής Ασίας. Μια επιλογή αυτών των εικόνων, σαρανταπέντε συνολικά, παρουσιάζονται στην έκθεση, τυπωμένες σε διάσταση 50Χ70 εκατοστών.

Ο δημοφιλής σκηνοθέτης, φωτογράφος και συγγραφέας, εξήγησε παραστατικά τους διαύλους επικοινωνίας που αναπτύσσει με τα παιδιά που φωτογραφίζει. «Τα παιδιά έχουν τη δική τους γλώσσα, γλώσσα διαπολιτισμική και διεθνής. Μπορείς να δημιουργήσεις αν ξέρεις και αν έχεις την ευαισθησία να ανακαλύψεις τον κόσμο τους, μπορείς να επικοινωνήσεις με όλα τα παιδιά του κόσμου, αρκεί να το θέλεις», τόνισε.

Περιγράφοντας τις συνθήκες που ζουν τα παιδιά, ο Κώστας Ζυρίνης υποστήριξε πως οι άθλιες συνθήκες σ’ ένα βαθμό είναι μάλλον μύθος: «Εκείνο που μετράει δεν είναι το πόσα έχει κανείς αλλά αν αυτά που έχει του χαρίζουν χαμόγελο και τον κάνουν να νιώθει καλά. Η αίσθηση της αυτοαθλιότητας γεννιέται από τη σύγκριση. Όταν ένα παιδί δεν ξέρει τι δεν έχει, δεν είναι δυστυχισμένο. Όταν όμως ξέρει ότι άλλα παιδιά γύρω του ή σε άλλες περιοχές της Γης έχουν, τότε αρχίζει να είναι δυστυχισμένο για αυτά που δεν έχει. Επομένως είναι σχετικό ζήτημα η εξαθλίωση, δεν είναι θέμα υλικών αγαθών».

Το βιβλίο του είναι γέννημα των ταξιδιών στη Νότιο Αμερική, όπου ταξίδεψε για λογαριασμό του «Γεωτρόπιου» της Ελευθεροτυπίας. Περιλαμβάνει φωτογραφίες και άρθρα που έγραψε παλαιότερα για το περιοδικό, ξαναδουλεμένα με άλλη ματιά, συγγραφική. Στο μέλλον, σκοπεύει όπως είπε να γράψει και άλλα βιβλία για την εμπειρία του και σ’ άλλες περιοχές της Γης.

Για «Το πέρασμα του Κόνδορα» μίλησε ο θεωρητικός του κινηματογράφου και ποιητής Ανδρέας Παγουλάτος, ο οποίος έδωσε έμφαση στην τεχνική που επιλέγει ο Κ. Ζυρίνης τόσο στη φωτογράφηση όσο και στα κείμενα του, που ξεφεύγουν από αυτό που θα αποκαλούσαμε ταξιδιωτική αφήγηση και βαθαίνουν περισσότερο σε θέματα αισθητικής και κυρίως στην ανθρώπινη διάσταση.

Επίσης, υποστήριξε πως «οι φωτογραφίες της έκθεσης καθώς και το βιβλίο, δεν είναι απλώς σημάνσεις σε σχέση μ’ ένα θέμα που είναι οι παιδικές φατσούλες. Ο ίδιος σε κάποιο σημείο αυτοειρωνεύεται και αποκαλεί «καρτποσταλικές» τις φωτογραφίες του –αν και πιστεύω ότι ισχύει το αντίθετο, είναι τελείως διαφορετικό από μια απεικόνιση καρτ-ποστάλ. Αυτές τις φωτογραφίες όταν τις έβλεπα μέσα στο βιβλίο, αισθανόμουνα πάρα πολλά πράγματα που περιγράφονται σε δεύτερο και τρίτο βαθμό. Το βιβλίο αυτό είναι κοντά σ’ ένα μοντέλο που είχαν οι συγγραφείς του 19^{ου αιώνα, ανανεωμένο βέβαια, με σύγχρονη γλώσσα και σημεία αναφοράς. Συγχρόνως ο τρόπος που φιλμάρει δείχνει μια εμπιστοσύνη στον ανθρώπινο παράγοντα, στα παιδιά, δεν τους φωτογραφίζει μίζερα μ’ έναν τρόπο όπως κάνουν πολλοί συγγραφείς ή φωτογράφοι οι οποίοι δείχνουν τα αρνητικά σημεία και τις πληγές της ανθρωπότητας, σέβεται την ανθρωπιά τους και αποτυπώνονται μ’ ένα τρόπο δυνατό στη σύνθεση των φωτογραφιών.}

Το ύφος του βιβλίου είναι κοφτό, αποσπασματικό πολλές φορές, με άλματα, στοχεύοντας στο ουσιαστικό. Αναφέρεται στην ιστορία του κάθε τόπου, τη ζωγραφική του σύνταξη, τις ιδιομορφίες, τα σύμβολα του, τα διάφορα στιλ όπως το μπαρόκ και τις ιδιάζουσες εκδοχές του. Υπάρχει μια πληθώρα πληροφοριών που δεν δίνονται ψυχρά και με ακαδημαϊκό τρόπο, αλλά ζωντανά, μ’ ένα τρόπο που σε συνεπαίρνει. Οι φωτογραφίες αναδεικνύουν τα κείμενα του όπως και το αντίστροφο».

e-mail: festival@altecnet.gr